رخدادهای زمین ساختی ایران
فصل هشتم- رخدادهاي زمينساختي ايران
در زمينشناسي ايران اين باور وجود دارد كه در زمان پركامبرين پسين پوستة ايران يك حادثة تبلوري قابل قياس با رويدادكاتانگايي را پذيرا شده كه با چينخوردگي، دگرگوني و ماگمازايي همراه بوده است. در فاصلة زماني پركامبرين پسين – ترياس مياني در بيشتر نقاط ايران آرامش زمينساختي نسبي از نوع خشكيزا چيره بوده كه نبودهاي رسوبي موازي و گاهي شكستگي پوسته و ماگمازايي از پيامد آن است. در ترياس پسين با آغاز جنبشهاي زمينساختي آلپ آغازي و قابل قياس با رخداد سيمرين پيشين شرايط سكويي پالئوزوييك – ترياس مياني دستخوش تغييرات عمده شده كه كم و بيش در مراحل گوناگون كوهزايي آلپ مانند چرخههاي زمينساختي سيمرين مياني، سيمرين پسين، اتريشين، لاراميد و 000 تكرار شده كه حاصل آن ريختزمينساخت امروزي ايران است. بدين گونه ميتوان گفت كه در شكلگيري سيماي امروز ايران، چرخههاي زمينساختي متعددي نقش داشتهاند كه گاهي از نوع كوهزاOrogeny و زماني از نوع خشكيزا Epeirogenyبودهاند. گفتني است بخشي از سيماي ريختزمينساختي ايران نتيجة حركت و برخورد بلوكها و صفحهها Plates است. براي نمونه، شبه قارة هند سالانه 15 سانتيمتر به سمت شمال آسيا در حركت است. چنين حركتي با تغيير روند و شدت چينخوردگي بخش خاوري ايران همراه است و يا با بازشدن درياي سُرخ، شبه جزيرة عربستان پس از جدا شدن از قارة آفريقا و حركت به سمت ايران، كوتاه شدگي و چينخوردگي را بر جنوب باختري ايران (زاگرس) تحميل كرده است. بررسي تاريخچة زمينشناسي ايران نشانگر چهار «گام ساختـاري Structural Stage » عمده است (شكل 8-1).
از «نخستين گام ساختاري» ايران شواهد روشني در دست نيست. ولي وجود كانيها و قطعات سنگي دگرگوني در سنگهاي دگرشكل شدة منسوب به پركامبرين ايران، نشانگر يك فاز دگرگوني و فرسايش است كه حقيپور (1974) رويداد مسئول را، با اقتباس از نام كلوت چاپدوني ساغند، «رخداد چاپدونين» نام داده است.
«دومين گام ساختاري» ايران، محدود به دو جنبش چاپدونين و كاتانگايي است كه موجب دگرگوني و دگرشكلي پيسنگ پركامبرين ايران شده است.
«سومين گام ساختاري» ايران، از زمان پركامبرين پسين تا اوايل ترياس پسين دوام داشته و حاصل آن نبودهاي رسوبي، دگرشيبيهاي محلي است كه به آن «اپــي كاتانگايي» و يا بنا به پيشنهاد حقيپور (1974)، «اپي مُرادين» نام داده شده است.
«چهارمين گام ساختاري» ايران، شامل فازهاي گوناگون كوهزايي آلپي است كه از ترياس پسين تا پليوسن و كم و بيش تا زمان حال ادامه دارد.
این وبلاگ تمامی موضوعات و مقالات و اطالاعات تخصصی زمین شناسی را که از سایتهای علمی جهان برگرفته شده در اختیار بازدیدکنندگان محترم قرار می دهد.گفتنی است که مطالب موجود در این وبلاگ در نوع خود بی نظیر بوده و از هیچ وبلاگ ایرانی ای کپی برداری نشده است و اگر هم شده منبع آن به طور کامل ذکر شده است.