ژوراسيك در ايران مركزي

زون سنندج – سيرجان، به عنوان يك كافت درون قاره‎اي، به دليل داشتن پديده‎هاي دگرگوني، ماگمايي و زمين‎ساخت مكرر و منطبق بر فازهاي زمين‎ساختي شناخته شده، ناآرام‎ترين پهنة زمين‎ساختي ايران است. اين زون داراي يك آشكوب ساختاري اصلي است كه از پركامبرين پسين با كافتش شروع شده و در كوهزايي سيمرين پيشين با وارونگي زمين‎ساختي به پايان رسيده است. در ترياس پسين حوضه‎هاي توربيديتي مزوزوييك شكل گرفته كه به احتمال، در فاز سيمرين پسين و به احتمال بيشتر در فاز لاراميد سرانجام گرفته است.

همانند ديگر نقاط صفحة ايران (البرز، ايران مركزي) در زون سنندج – سيرجان هم سنگ‎هاي ترياس بالا – ژوراسيك پايين هم رخساره‎اند و در بيشتر موارد، تفكيك آنها به آساني ممكن نيست. از نگاه سبزه‎ئي، در فاصلة كوتاهي بين ترياس بالا و ژوراسيك پايين شرايط سكويي برقرار بوده ولي پس از آن، گودال‎هاي پوياي مزوزوييك تا اوايل كرتاسه چيره شده‎اند. به همين دليل، در پهنة سنندج – سيرجان تا لبة زاگرس، در دورة ژوراسيك جولانگاه رسوب‎هاي عميق، رخساره‎هاي فليشي، توربيديتي بوده، در حالي كه در زون‎هاي مجاور شرايط فلات قاره (زاگرس) و يا شرايط كولابي – مردابي آرام (ايران مركزي) چيره بوده است.جدا از رخساره و شرايط رسوبي متفاوت، چگونگي عملكرد و پيامد رخدادهاي زمين‎ساختي ژوراسيك بر زون سنندج – سيرجان قابل قياس با ديگر نواحي ايران نيست. براي نمونه در ناحية همدان، رويداد زمين‎ساختي سيمرين مياني با دگرگوني ناحيه‎اي و حتي جايگيري توده‎هاي نفوذي همراه بوده است و يا در ناحية اسفندقه، رويداد طبسين بيشترين اثر را داشته است، در حالي كه رويداد سيمرين پسين بر اين زون، بي‎اثر بوده و يا اثر ناچيز داشته است.

به دليل چيرگي شرايط گودال‎هاي پويا، تفكيك چرخه‎هاي رسوبي ژوراسيك ديگر نواحي ايران در زون سنندج – سيرجان دشوار است. ولي توصيف نهشته‎هاي ژوراسيك به صورت ناحيه‎اي امكان‎پذير است.

 در « ناحية گل‎گهر »، سنگ‎هاي ژوراسيك پاييني وجود ندارد. سنگ‎هاي ژوراسيك بالا با نهشته‎هاي توربيدايت آغاز و با يك گذر تدريجي، ابتدا به ماسه‎سنگ‎هاي آهكي و سپس به آهك‎هاي ماسه‎اي و در پايان به مجموعه‎اي از سنگ‎آهك ريفي – ماسه‎سنگ‎هاي آهكي و سنگ‎آهك‎هاي ماسه‎اي مي‎رسد كه داراي سنگواره‎هاي ژوراسيك پسين تا اواخر نئوكومين و اوايل بارمين‎ است.

در « ناحية باغات - خَبر »، سنگ‎هاي ژوراسيك تنها نشانگر زمان ژوراسيك پسين – كرتاسة پيشين هستند، ولي به دليل تفاوت‎هاي سنگ‎شناختي و به ويژه به لحاظ رفتار زمين‎ساختي پيچيده شناخت و توصيف رديف‎هاي چينه‎اي دشوار است. به همين رو سبزه‎ئي و همكاران (1373)، سنگ‎هاي ژوراسيك را متعلق به حوضه‎هاي ساختاري – رسوبي جداگانه دانسته‎اند.

در « ناحية نيريز »، سنگ‎هاي ژوراسيك پاييني و مياني وجود ندارد. به سنگ‎هــــاي ژوراسيك بالا « گروه گلو معدن » نام داده شده (ريكو، 1974) كه بيشتر از نوع شيل‎هاي سُرخ‎رنگ، كوارتزيت‎هاي سبز در زير و سنگ‎آهك‎هاي آواري – كرانه‎اي سياه با رنگ فرسايش زرد، در بالا است. سنگواره‎هاي اين مجموعه، جلبگ و روزنه‎داران ژوراسيك پسين تا كرتاسة پيشين هستند.

در « ناحية اسفندقه »، سنگ‎هاي ژوراسيك رخسارة ناهمگن دارند. در اينجا سنگ‎هاي ژوراسيك با فوران‎هاي آتشفشاني، قليايي زيردريايي، با همراهاني از سنگ‎هاي رسوبي آغاز و با آواري‎هايي به سن دوگر دنبال مي‎شود. بالاترين بخش سنگ‎هاي ژوراسيك ناحية اسفندقه، از نوع سنگ‎آهك‎هاي كالپيونلا و راديولردار مالم پسين است كه به طور دگرشيب سنگ‎هاي كهن‎تر (ژوراسيك مياني) را مي‎پوشاند. وجود دو دگرشيبي در اين نهشته‎ها درخور توجه است. دگرشيبي بين رسوب‎هاي ترياس بالا – ژوراسيك مياني نشانگر رويداد سيمرين مياني و دگرشيبي بين ژوراسيك مياني و بالايي، گوياي حركت‎هاي زمين‎ساختي طبسين است.

در « ناحية سيرجان »، سنگ‎هاي ژوراسيك در دو رخنمون كوه معدن (معدن چاه‎گز) و كوه خواجو برونزد دارند. در كوه معدن سنگ‎هاي موردنظر دگرگوني بوده و سن ژوراسيك آنها حتمي نيست. در كوه خواجو، نهشته‎هاي ژوراسيك محدود به سنگ‎آهك‎هاي كالپيونلادار ژوراسيك بالايي – كرتاسة پاييني است كه به طور دگرشيب بر روي آهك‎هاي پرمين قرار دارند و شامل سنگ‎آهك‎هاي خاكستري رنگ و همگن هستند كه به طور محلي تناوب‎هايي از ماسه‎سنگ‎هاي توفي قهوه‎اي مايل به سُرخ دارند.

در « ناحية شهركرد »، سنگ‎هاي ژوراسيك پاييني، آتشفشاني است كه به اسليت‎هاي برشي و سنگ‎آهك‎هاي سياه راديولردار به سن ژوراسيك پسين – كرتاسة پسين مي‎رسند. مقايسة منطقه‎اي گوياي آن است كه سنگ‎آهك‎هاي تيره رنگ قسمت بالايي پس از يك ايست رسوبي و يك رويداد زمين‎ساختي (طبسين) برجاي گذاشته شده‎اند و رسوبگذاري آغاز شده، در ژوراسيك پسين تا كرتاسة پيشين ادامه يافته است.

در « ناحية همدان - كرمانشاه »، سنگ‎هاي ژوراسيك بيشتر رخسارة فليش آتشفشاني كم و بيش دگرگون شده دارند. بُرو (1369) به همة سنگ‎هاي رسوبي – آتشفشاني واقع در شمال، شمال خاوري و خاور سُنقر تا دشت اسدآباد و همچنين تپه‎هاي شمال و باختر كنگاور « سري آتشفشاني – آهكي سُنقر » نام داده كه با شيست‎هاي همدان ارتباط جانبي دارد. به نظر اشراقي و جعفريان (1373)، بخش پاييني اين مجموعه، به طور عمده از سنگ‎هاي آتشفشاني و بخش بالاي آن بيشتر از سنگ‎هاي رسوبي است. ولي به دليل تنش‎هاي زمين‎ساختي، نمي‎توان در همه جا، نظم ياد شده را ديد. اگرچه بخش‎هاي آهكي اين مجموعه داراي Merinees, Laeollibranches و همچنين Pseudocyclammines متعلق به ژوراسيك پسين هستند، ولي بُرو (1369) رديف‎هاي كم دگرگون شدة ناحية سُنقر و كنگاور را به سن ژوراسيك (به احتمال از لياس تا به يقين مالم پاياني) مي‎داند. ولي، اشراقي و جعفريان (1373) اين مجموعه را به دو بخش ترياس پاييني – ژوراسيك و ژوراسيك بالا – كرتاسه تقسيم كرده‎اند كه در بين اين دو نشانه‎هايي از يك ناپيوستگي (رويداد سيمرين مياني) را مي‎توان ديد.

در « ناحية سنندج »، سنگ‎هاي ژوراسيك به دو حوضة ساختاري زاگرس و سنندج تعلق دارند. رديف‎هاي ژوراسيك بخش سنندج – سيرجان اين ناحيه از دو قسمت تشكيل شده‎اند، بخش پاييني كوارتزيت، شيل و ماسه‎سنگ است كه به ويژه در دامنه‎هاي خاوري رشته كوه صلوات‎آباد تا جنوب باختري قروه برونزد دارد. واحد بالايي شامل شيل، ماسه‎سنگ‎هاي خاكستري، عدسي‎هاي به نسبت بزرگ سنگ‎آهك و سنگ‎هاي آتشفشاني آندزيتي است. سنگواره‎هاي يافت شده در عدسي‎هاي آهكي، Pseudocyclammina sp. , Lenticulina sp. و Rhapydionina desertaبا سن ژوراسيك پيشين تا مياني است (شكل 5-7).

 

ژوراسيك در زاگرس

سنگ‎هاي ژوراسيك صفحة زاگرس، به عنوان بخشي از نهشته‎هاي درياي تتيس جوان، در مقايسه با ديگر نواحي ايران، در شرايط رسوبي به طوركامل متفاوت بر جاي گذاشته شده‎اند. به همين رو، رخسارة سنگي – زيستي آنها متفاوت از ساير نواحي ايران است. با وجود اين، در گسترة وسيع زاگرس، سنگ‎هاي ژوراسيك در همه جا هم رخساره نيستند، به ساني كه مي‎توان اين سنگ‎ها را به سه گروه مجزا با سه رخسارة متفاوت زير تقسيم كرد (مطيعي، 1372) :

* رخساره‎هاي كم ژرفاي تبخيري كه به ويژه در لرستان و نزديك مرز عراق نهشته شده‎اند، ولي رخنمون سطحي ندارند.

* رخساره‎هاي ژرف كربناتي كه در زاگرس چين‎خورده به ويژه سكوي فارس بر جاي گذاشته شده‎اند.

* رخساره‎هاي ژرف كربناتي – راديولاريتي كه معرف بخش‎هاي ژرف زاگرس رورانده است كه به ويژه در دو ناحية نيريز و كرمانشاه، به صورت فلس‎هاي رانده شدة نا برجا رخنمون دارند. با توجه به سه رخسارة گفته شده، سنگ‎هاي ژوراسيك زاگرس در سه ناحية لرستان، فارس و زاگرس مرتفع قابل شناسايي است (شكل 5-8).

ژوراسيك در ناحية لرستان: در لرستان و شمال فروافتادگي دزفول، سنگ‎هاي ژوراسيك پايين رخسارة كم ژرفا و تبخيري دارند كه با رسوب‎هاي ژوراسيك ديگر نواحي زاگرس تفاوت كلي دارند و بيشتر به رسوب‎هاي هم زمان در عراق شبيه هستند. به همين رو براي واحدهاي سنگ‎چينه‎اي اين زمان (ژوراسيك پاييني) از نام‎هاي معرفي شده در عراق استفاده شده است.

نهشته‎هاي تبخيري – كلوييدي ژوراسيك پايين لرستان كه در چاه شمارة يك تاقديس امام حسن (خاور قصرشيرين) شناسايي شده‎اند، شامل سه سازند « عدايــه Adaiyah »، « مـوس Mus » و « علنAlan » است. رسوب‎هاي ژوراسيك مياني لرستان بيشتر از نوع شيل و سنگ‎آهك‎هاي رُسي متعلق به حوضه‎هاي رسوبي با ژرفاي متوسط است كه « سازند سرگَلو » نام دارد. همبري نهشته‎هاي ژوراسيك مياني (سازند سرگلو) با سنگ‎هاي ژوراسيك بالا، از نوع دگرشيبي زاويه‎دار است كه نشانگر يك فاز فرسايش قاره‎اي است. در لرستان، با پيشروي دوبارة درياي ژوراسيك بالا، رديفي از سنگ‎هاي متورق جلبك ‎دار به نام « سازند نَجمه » بر جاي گذاشته شده است. آخرين واحد سنگ‎چينــه‎اي ناحية لرستان، نهشته‎هاي گچــي همراه با لايه‎هــاي ناچيز از شيل خاكستـري به نام « سازند گوتنيا » است كه برقراري حوضه‎هاي تبخيري و پسروي درياي ژوراسيك را نشان مي‎دهد.

سازند عدايه :سازندي انيدريتي‎ در تناوب با دولوميت و سنگ‎هاي تيره رنگ است كه برش الگوي آن در عراق، 60 متر ستبرا دارد. مرز بالايي آن با سنگ‎آهك‎هاي سازند موس تدريجي و همساز است. در پايين، سازند عدايه با شيل‎ها و سنگ‎آهك‎هاي خاكستري تيره، با سن نامشخص همبر است. سنگواره‎هاي اين سازند شاخص نيستند، ولي بر اساس هم‎ارزي چينه‎شناسي، به سن لياس پسين دانسته شده است.

سازند موس : نشانگر چرخة پيشروي دريا و شامل 55 متر سنگ‎آهك است كه به صورت تدريجي و همساز روي سازند انيدريتي عدايه قرار دارد. مرز بالايي آن با سازند جوان‎تر انيدريت علن، همچنان تدريجي و همساز توصيف شده است. سن اين سازند چندان مشخص نيست و تنها بر اساس انطباق‎هاي ناحيه‎اي و به احتمال، لياس پسين دانسته شده است.

سازند عَلَن : در ايران، نزديك به 90 متر انيدريت لايه‎اي در تناوب با سنگ‎آهك است. سازند عَلَن رخنمون سطحي نداشته و شواهد كافي نيز براي تعيين سن آن وجود ندارد ولي با هم‎ارزي‎هاي ناحيه‎اي، سن سازند عَلَن لياس پسين پذيرفته شده است.

سازند سرگلو: سازند سرگلو معرف رديف‎هاي ژوراسيك مياني لرستان است كه بيشتر از نوع شيل خاكستري تيره و سنگ‎آهك‎هاي رُسي نازك لايه و بودار، متعلق به حوضه‎هاي رسوبي با ژرفاي متوسط است. بالاترين لايه‎هاي سازند سرگلو، داراي دوكفه‎اي‎هاي نازك پوستة فراوان از نوع Posidonia با اندكي سنگوارة راديولاريا است كه نشانگر محيط‎هاي رسوبي ژرف است و به يك دگرشيبي ختم مي‎شود. در حوالي كرمانشاه، سازند سرگلو داراي آمونيت‎هاي ژوراسيك مياني است. در قالي‎كوه، اُشتران‎كوه و زردكوه، سرگلو داراي ويژگي شيل‎هاي نفتي است و از هر تُن آن حدود 20 تا 25 گالن نفت با حرارت دادن سنگ مي‎توان به دست آورد (افشارحرب، 1380).

 با وجود جدا بودن حوضه‎ها، ويژگي‎هاي سنگي و سني سازند سرگلو، در خور قياس با سازند بَغَمشاه (ايران مركزي) سازند دليچاي (البرز)، و سازند چمن بيد است.

سازند آهكي نجمه : بُرش الگوي اين سازند در عراق است. در ايران، سازند نجمه، به عنوان معرف رديف‎هاي ژوراسيك بالايي لرستان، حدود 18 متر سنگ‎آهك پليتي و جلبگي متورق است كه ارتباط آن با سنگ‎هاي ژوراسيك مياني (سازند سرگلو) از نوع دگرشيبي فرسايشي و با رديف‎هاي ژوراسيك بالايي (سازند گوتنيا) تدريجي است. جلبك‎ فراوان‎ترين سنگوارة سازند آهكي نجمه است كه چندان شاخص نيستند، ولي سنگواره‎هاي پيدا شده در عراق، سن ژوراسيك پسين اين سازند را مسجل مي‎سازد.

سازند آنيدريتي گوتنيا : آخرين واحد سنگ‎چينه‎اي ژوراسيك بالاي ناحية لرستان و از نوع نهشته‎هاي انيدريتي است كه نشانگر كاهش ژرفاي دريا و شكل‎گيري حوضه‎هاي تبخيري – كولابي پايان ژوراسيك است. در ايران اين سازند رخنمون سطحي ندارد ولي رديف‎هاي انيدريتي موجود در چاه شمارة يك امام حسن و چاه شمارة 306 مسجد سليمان با سازند قوطنيه عراق مقايسه شده‎اند. در دو چاه ياد شده، سازند گوتنيا 137 متر انيدريت و لايه‎هايي از شيل‎هاي خاكستري تيره است، ولي در شمال لرستان (ايستگاه هفت‎تنگ)، اين سازند شامل 3 متر دولوميتي برشي انحلالي است. نداشتن سنگواره سبب شده تا سن ژوراسيك پسين (تيتونين) براي آن برآورد شود.

جايگاه چينه‎شناسي نهشته‎هاي انيدريتي سازند گوتنيا به خوبي با نهشته‎هاي تبخيري ژوراسيك بالايي فارس داخلي (سازند هيث)، البرز (واحد گچ و ملافير)، ايران مركزي (گچ مگو) و سنگ‎هاي نمكي ژوراسيك ناحية راور در خور قياس است. اين نهشته‎هاي تبخيري ياد‎آور رديف‎هاي مشابه در عربستان و نشانگر چيرگي شرايط آب و هوايي گرم ژوراسيك پسين بر گستره‎هاي وسيع خاورميانه است (شكل 5-9).

ژوراسيك در ناحية فارس : در نواحي فارس و جنوب فروبار دزفول، رسوب‎هاي لياس از نوع شيل‎هاي سيلتي – سنگ‎آهك و دولوميت به نام « سازند نيريز » است. وجود موج نقش، ترك‎هاي گلي، استروماتوليت‎هاي آهكي و انيدريت نشانگر محيط‎هاي رسوبي از نوع كم‎ژرفا و يا محيط‎هاي پهنة كشندي است. در ناحية فارس، از اواخر لياس و در زمان ژوراسيك مياني، نهشت رديف‎هاي كربنـات دريايي به نــام « سازند سورمه » آغاز شده كه به ظاهر، بدون هيچ‎گونه ايست رسوبي تا اوايل آشكوب تيتونين ادامه يافته است. در ژوراسيك پسين، ژرفاي حوضة فارس به شدت كاهش يافته به ساني كه رخساره‎هاي كربناتي سازند سورمه، با « انيدريت‎هاي هيث » پوشيده مي‎شود. در اواخر ژوراسيك، يك چرخة خروج از آب با ظهور دگرشيبي در جنوب فارس مشخص است. ولي، در حوالي شيراز، رسوبگذاري كربناتي از منشأ دريايي ژرف، بدون انقطاع از ژوراسيك تا كرتاسه ادامه داشته است. سنگواره‎هاي اين لايه گذر، به ويژه انواع كالپيونليده، شباهت كامل به بخش جنوب خاوري پهنة سنندج – سيرجان حتي شمال البرز و پهنة كپه‎داغ دارد.

سازند دولوميتي نيريز : سازند نيريز، به عنوان يكي از سازندهاي « گروه كازرون » معرف سنگ‎هاي آواري خشكي‎زاد و رسوب‎هاي مرز ميان خشكي‎زا – دريايي زمان لياس در ناحية فارس است. اين سازند (نيريز)، به دليل ماهيت سنگ‎شناختي خاص و فرسايش‎پذيري، داراي فرسودگي عميق در بين دو واحد سخت و صخره‎ساز سورمه (در بالا) و خانه كت (در زير) بوده و لذا شناسايي آن آسان است.

در ناحية فارس، سازند نيريز بيشتر شيلي و سيلتي است، در حالي كه در كوه دنا و زردكوه به طور كامل كربناتي است. در محل بُرش الگو، سازند نيريز ، حدود 200 متر ستبرا دارد و شامل سه بخش جداگانه است.

يك سوم بخش پاييني آن از دولوميت‎هاي نازك لاية خرد شده و شيل‎هاي متمايل به رنگ سبز، يك سوم بخش مياني از نوع دولوميت با رنگ هوازدة قهوه‎اي و دولوميت‎هاي ماسه‎اي و سيلتي و يك سوم بالايي، سنگ‎آهك‎هاي نازك لاية رُسي – شيلي است.

به دليل نبود سنگ‎هاي ترياس بالا، مرز پاييني سازند نيريز با سنگ‎هاي ترياس (سازند خانه‎كت) نمايانگر يك مرحلة خروج از آب و مرز بالايي آن در زير لايه‎هاي داراي Lithiotis ، از سازند سورمه، انتخاب مي‎شود.دو سوم بخش زيرين سازند نيريز، فسيل شاخص ندارد. يك سوم بخش بالايي آن معرف زون زيستي Orbitopsella proecursosange است كه زمان ژوراسيك پيشين (لياس) را مشخص مي‎كند. بر خلاف ديگران، ريكو (1974)، سازند نيريز را به سن ترياس پسين – لياس مي‎داند. زابو و خردپير (1976)، وجود دولوميت‎هاي استروماتوليتي، لايه‎هاي رُسي، برش‎هاي بسيار ريزدانه و همچنين برش همراه مواد تبخيري را نشانة نهشت سازند نيريز در محيط‎هاي دريايي كم ژرفا تا پهنة كشندي مي‎دانند. اگرچه سازند نيريز، هم‎ارز زماني بخشي از گروه شمشك است، ولي هيچ‎گونه شباهت رخساره‎اي با آن ندارد.

سازند سورمه : در گستره‎هاي وسيعي از فارس، سنگ‏‎هاي ژوراسيك مياني – بالايي از نوع سنگ‎هاي كربناتي بسيار همگن است كه به طور ناحيه‎اي (فارس ساحلي) در بالاترين بخش، داراي نهشته‎هاي انيدريتي (سازند هيث) است. در محل بُرش الگو (كوه سورمه، 120 كيلومتري جنوب باختري شيراز)، سازندسورمه با 762 متر ستبرا، سنگ‎آهك دولوميتي و دولوميت است كه يك بخش از سنگ‎آهك رسي نازك لايه و با مقاومت ضعيف، در قسمت مياني دارد. در اثر سنگ‎آهك‎هاي رسي مذكور، سازند سورمه سيماي سه قسمتي دارد.قسمت آغازين سازند سورمه با لايه‎هاي داراي دو كفه‎اي ليتيوتيس مشخص مي‎شود. همبري بالايي سازند سورمه يكسان نيست. گاهي اين مرز به سازند انيدريتي هيث (ژوراسيك بالايي) است و گاهي به سنگ‎آهك‎هاي سازند فهليان (كرتاسة پاييني) است. در حالت دوم، گذر از ژوراسيك بالا به كرتاسة پايين تدريجي است و سنگ‎آهك‎هاي ائوليتي سازند فهليان و يا لايه‎هاي حاوي Thintinnid، كه معرف محيط دريايي ژرف است، به عنوان مرز انتخاب مي‎شود.

از نظــر سني، اگرچه سازند سورمه نشانگر ژوراسيك مياني – بالايي است، ولي زون‎هاي زيستي Radiolaria, Kurnubia jurassica, Trocholina, Pfenderina, Lithiotis و Callpionella spicules نشانگرآن هستند كه سازند سورمه معرف تمام دورة ژوراسيك است.سازند سورمه هم‎ارز « سازند عرب » در عربستان و ديگر كشورهاي عربي است كه مخازن بسيار عظيم نفت را در خود دارد.

سازند آنيدريتي هيث : از فارس ساحلي به سوي خليج فارس و عربستان، نهشته‎هاي انيدريتي بالاي سازند سورمه، به دليل شباهت با نهشته‎هاي مشابه در عربستان، به نام سازند هيث نام‎گذاري شده است. در ايران، رخنمون‎هاي سطحي اين سازند شامل انيدريت با ميان‎لايه‎هاي كربناتي، به ستبراي 30 تا 150 متر است كه به طور دقيق تعيين سن نشده است. سن تيتونين و يا سن ژوراسيك – كرتاسة پيشين قابل پذيرش است.در كوه عسلويه و كوه گاوبست مي‎توان انيدريت‎هاي هيث را ديد. در كوه سورمه به جاي انيدريت، حدود 23 متر دولوميت برشي وجود دارد. از فارس به خوزستان، رخسارة انيدريتي به دولوميت تبديل مي‎شود. سازند انيدريتي هيث، يادآور نهشته‎هاي تبخيري ژوراسيك بالايي – كرتاسة پاييني ديگر نواحي ايران و پاره‎اي از كشورهاي همسايه است و مي‎تواند معرف تنش‎هاي شاغولي مثبت و يا حاصل نوسان‎هاي سطح آزاد آب در اقيانوس‎ها باشد.

ژوراسيك در زاگرس مرتفع : در زاگرس مرتفع، سنگ‎هاي ژوراسيك، بخشي از يك مجموعة رسوبي ژرف با تغييرات سني از ترياس تا كرتاسة پسين هستند. در ناحية نيريز به اين سنگ‎ها سازند پيچاكون (پيچَلون) گفته شده كه مجموعه‎اي از رسوب‎هاي مارني سياه رنگ، سنگ‎آهك سيليسي ائوليتي و راديولاريت است. در ناحية كرمانشاه، سنگ‎هاي موردنظر شامل راديولاريت‎هاي كرمانشاه، سنگ‎آهك بيستون و افيوليت‎هاي صحنه – هرسين است. در هر دو ناحيه، سنگ‎هاي ياد شده به صورت فلس‎هاي رو رانده هستند. اگرچه تشكيل اين سنگ‎ها، به احتمال در ژرفناي حاشية شمال خاوري زاگرس (بلند زاگرس) بوده ولي تشكيل آنها در زون سنندج – سيرجان و رانده شدن آنها بر روي لبة صفحة زاگرس همچنان امكان‎پذير است.

 

                                               صفحه هفتم                     صفحه پنجم

 

 

ali fazeli=egeology.blogfa.com